Kỳ trước chúng ta đã tìm hiểu nguyên do vì sao kính tiêu cự 50mm (trên máy dùng phim 35mm) lại trở thành loại kính tiêu chuẩn phổ dụng nhất. Kỳ này, chúng ta sẽ lạm bàn tiếp tục về tiêu cự 40mm.
Trước tiên, tui xin nhắn nhủ một điều: không có tiêu cự nào là hoàn mỹ cả. Tùy vào nhu cầu nhiếp ảnh và phong cách nhiếp ảnh mà ta lựa chọn cho mình loại kính phù hợp nhất. Tui sẽ không thể nói rằng với tiêu cự 40mm ta sẽ chụp được ảnh đẹp hơn so với các tiêu cự nào khác. Đó là một phát biểu hoàn toàn sai lầm.
Tiếp theo, ta hãy đọc qua bài viết này của Đạt Trần, một bạn ảnh tâm huyết và tài năng, về việc chọn kính góc rộng hơn 50mm cho người mới bắt đầu. Theo tui, đây là một ý kiến khá thuyết phục.
Tại sao lại là tiêu cự 40mm? Các bạn đang tự hỏi.
Trước hết, ta phải công nhận một điều, đây là một tiêu cự kính khá lạ.
Các bạn ảnh, khi cầm trên tay chiếc máy ảnh đầu tiên, đại đa số đều được gắn kính tiêu cự 50mm. Khi muốn lựa chọn góc nhìn rộng hơn, ta tìm đến các loại kính 35mm, 28mm, 24mm, 20mm, 16mm và các loại kính mắt cá. Nếu cần chụp từ xa, ta lựa chọn các loại kính 85mm, 100mm, 135mm hoặc dài hơn. Hãn hữu, ta nghe nói về các loại kính tiêu cự 45mm, 43mm, 42mm, 40mm hoặc 38mm.
Hãy bỏ qua các tiêu cự 45mm, 43mm, 42mm và 38mm. 45mm không thực sự có nhiều khác biệt so với 50mm. 43mm, 42mm và 38mm hoàn toàn có thể được làm tròn thành 40mm. Như vậy, các tiêu cự nói trên thực ra chỉ là các biến thiên của tiêu cự 50mm và 40mm mà thôi: hai mức tiêu cự trung bình, không rộng, không dài. Trong đó, tiêu cự 50mm thì vô cùng phổ dụng, còn tiêu cự 40mm dường như không được mấy ai để mắt đến.
Như vậy, mục đích của bài viết này chính là để giới thiệu về một tiêu cự kính hãn hữu và không đáng bị lãng quên. Tiêu cự kính 40mm.
Kính tiêu cự 40mm có gì khác biệt so với tiêu cự 50mm?
Điểm đầu tiên phải kể đến về các kính 40mm là kích cỡ vô cùng nhỏ gọn. Đại đa số các kính siêu mỏng “pancake” có tiêu cự 40mm. Và tất cả các kính tiêu cự 40mm đều nhỏ hơn kính tiêu cự 50mm của cùng một hãng sản xuất. (Không loại trừ việc tiêu cự 40mm khá tương đồng với độ dài đường chéo 43,3mm trên tấm phim 35mm chính là lý do giải thích cho sự khiêm nhường này.) Các bạn đọc nếu theo dõi blog này từ lâu, hẳn đã biết tui luôn ưu ái những thiết bị nhiếp ảnh nhỏ gọn, và lần này cũng không phải là ngoại lệ. Tuy nhiên, kích cỡ lại là yếu tố chủ quan nhất trong tất cả các yếu tố dùng để đánh giá phẩm chất của một thiết bị ảnh. Cho nên, phần này ta chỉ nên xem là một sự giới thiệu, chứ không hẳn là một điểm vượt trội gì đáng kể.
Thứ hai, góc nhìn của kính tiêu cự 40mm (phải nhắc lại rằng ta đang và sẽ chỉ đề cập đến máy dùng phim 35mm) rộng hơn trên kính tiêu cự 50mm 8 độ. Khác biệt 8 độ này có ý nghĩa như thế nào? Tưởng tượng ta đứng cách đối tượng người cần chụp một quãng 2 mét, kính tiêu cự 50mm cho ta một bố cục khá “chặt”, gói gọn trong khoảng không chưa đến 1 mét rưỡi chung quanh chủ thể. Trong khi đó, góc nhìn trên kính tiêu cự 40mm hào phóng hơn khi chừa ra thêm một khoảng rộng cỡ nửa mét hai bên. Kết quả là, ảnh chụp của ta ghi nhận thêm được một phần ba khoảng không gian trước mặt mà tương quan xa gần biểu kiến của các đối tượng chụp không khác biệt mấy so với mắt ta nhìn, nếu không muốn nói là tương đồng hơn so với kính 50mm. Ảnh ta chụp có bố cục “thoáng” hơn mà vẫn không bị “méo”.
Và kính tiêu cự 40mm có nhược điểm gì so với tiêu cự 50mm?
Như bài trước đã lý giải, kính 50mm luôn có nhiều lựa chọn khẩu độ to lớn vô cùng mà trên kính 40mm các nhà sản xuất không thể làm được với giá thành tương đối. Vì vậy, tuyệt đại đa số các kính tiêu cự 40mm có khẩu độ tối đa trong khoảng f2 hoặc f2.8. Điều này chắc chắn sẽ làm một số bạn ảnh e dè. Thứ nữa, vì đây là một tiêu cự kính khá lạ, nên chắc chắn số lượng hiện tại trên thị trường sẽ không được dư dả; và vì vậy, giá thành luôn luôn cao hơn so với kính 50mm. Tuy nhiên, mức độ chênh lệnh vẫn còn có thể chấp nhận được.
Kết luận.
Các bạn ảnh, đừng quên tiêu cự kính 40mm! Nếu bạn mới bắt đầu bước vào nhiếp ảnh, và muốn tìm một loại kính có góc nhìn rộng hơn “tiêu chuẩn” 50mm như Đạt Trần đã nói, thì kính 40mm quả là một lựa chọn vừa tầm: góc đủ rộng, tương quan xa gần vẫn còn rất quen thuộc, và giá thành hợp lý. Còn với các bạn đã am tường, lần tới, nếu có thoáng thấy đâu đó một ống kính 40mm, hãy đừng ngại bỏ chút thì giờ cầm lên ngắm nghía.
07/12/2015