Ý niệm đầu tiên của tôi về máy ảnh cơ bắt nguồn từ Natsumi. Lần đó, nàng gửi cho tôi một đoạn phim quảng cáo nước hoa Chanel với lời nhắn hãy chú ý chiếc máy ảnh, em rất thích nó. Trong đoạn phim, nữ minh tinh Audrey Tautou đã dùng một chiếc Leica M8.
Thời gian đó Leica mới vừa chuyển sang kỹ thuật số với model M8. Và nó thực sự là một kì quan. Một chiếc máy ảnh rangefinder kỹ thuật số mang dáng dấp cổ điển, với những cần gạt và bánh răng gợi nhớ về một nền công nghiệp cơ khí chính xác vang bóng một thời.
Tôi ngay lập tức bị ấn tượng mạnh và đã tìm tòi về Leica, về máy ảnh rangefinder. Để rồi khám phá ra cả một thế giới những chiếc hộp kim loại diệu kỳ. Thế nhưng tôi vẫn chưa có suy nghĩ gì về nhiếp ảnh với phim cho đến mùa hè.
Đó là lần đầu tiên tôi cảm nhận về máy ảnh cơ khi cầm trên tay chiếc máy Konica C35 của Natsumi. Máy ảnh nhỏ nhắn xinh xắn, và âm thanh của màn trập bằng những lá kim loại mới khẽ khàng dịu nhẹ làm sao.
Kiểu ảnh đầu tiên tôi chụp bằng Konica C35 là ảnh Natsumi đang đứng trước cửa nhà. Thời điểm lúc đó không đủ sáng lắm nên dù máy chỉ có một tốc độ chụp duy nhất khoảng chừng 1/15 giây, nước ảnh ra vẫn đúng và đẹp, chỉ hơi rung vì tốc độ thấp quá. Tôi đã nghĩ là đo sáng hỏng nên máy chỉ có một tốc độ, nhưng bây giờ xem lại, có thể vì đã dùng sai kiểu pin.
Khi thấy tôi loay hoay với C35, mẹ tôi, trong sự ngạc nhiên thú vị, đã mang ra một chiếc máy Canon AE-1 Program. Chiếc máy ảnh mẹ đã dùng những năm tôi còn nhỏ. Máy vẫn hoạt động rất tốt, tiếng màn trập chắc nịch. Và mặc dù ống kính đã bị ẩm mốc, tôi và Natsumi vẫn có nhiều kiểu ảnh đẹp cùng nhau.
Đến bây giờ, tôi đã chụp qua vài kiểu máy ảnh phim. Càng trải nghiệm tôi càng thấy mình bị cuốn hút. Không gì thay thế được cảm giác khi bạn dùng một chiếc máy ảnh chụp phim. Thực vậy. Tưởng tượng trong tay bạn là một chiếc hộp kim loại màu xám bạc mát lạnh tuyệt đẹp, và bạn có 36 lần để ghi lại những khoảnh khắc chung quanh. Cơ hội quá ít ỏi khiến bạn quý giá từng chi tiết một mỗi khi bạn nheo mắt ngắm, vặn vòng lấy nét, chỉnh khẩu độ, tốc độ và cuối cùng nhấn nút chụp ảnh. Không phải là những cỗ máy bằng nhựa thô kệch. Không phải là những thẻ nhớ dung lượng vô hạn. Không phải là press half way để lấy nét và all the way down để chụp ảnh. Không phải là chức năng review để có thể biết được mình có chụp đúng sáng và bố cục đã đẹp hay chưa. Và không bao giờ là những tấm ảnh lung linh và trơn tru sạch sẽ.
Hình ảnh kỹ thuật số luôn rất gọn gàng. Tất cả các chi tiết đều được sắp xếp ngăn nắp. Màu sắc. Đường nét. Điểm ảnh. Vì đó là sản phẩm điện tử. Một tế bào quang điện nhận được ánh sáng và ghi lại thông số màu và sắc độ trăm lần như một, luồng ánh sáng đó sẽ tạo ra đúng giá trị đó vì nó đã được con người lập trình như vậy. Đối với một tấm phim, mọi chuyện hoàn toàn khác. Bạn không bao giờ tiên đoán được những gì ánh sáng đã làm trong khoảnh khắc ngắn ngủi của mỗi lần chụp. Bạn không bao giờ thiết lập được một quy tắc nào để hình ảnh hiện ra. Và một khi tấm phim còn chưa được tráng rọi, quá trình bất định đó còn tiếp diễn.
2011